Het is zaterdagochtend. Tussen de buien door fiets ik naar de bakker om Brabantse worstenbroodjes te halen. Hoewel ik helemaal niet zo’n vleeseter ben, doe ik dit één keer per jaar: bij de intocht van Sinterklaas!
Toen ik nog in Sinterklaas geloofde, aten we tijdens de intocht worstenbroodjes en dronken we warme chocolademelk voor de televisie. Hoe spannend was dat! En in de weken die volgden mochten we af en toe onze schoen zetten. Ik was dan ’s ochtends als eerste beneden om te kijken wat de Sint gebracht had. Pakjesavond vierden we altijd met ons gezin, waarbij mijn broer, zus en ik wachtten tot Zwarte Piet op de deur bonkte en een wasmand vol met cadeautjes achterliet. Later hoorden we natuurlijk dat dat de buurman was, die oudere niet-gelovige kinderen had en dus wel even tijd had om z’n zwarte handschoen aan te trekken en wat pepernoten onze huiskamer in te gooien. Die buurman speelde zo een belangrijke rol in het Jansen-verhaal van Sinterklaas en Zwarte Piet.
Nu ik een nichtje en een neefje van 2 jaar heb, begint het verhaal weer opnieuw. In hun gezinnen (het neefje is van m’n broer, het nichtje van m’n zus) gaan opnieuw verhalen ontstaan over de Goedheiligman. Voor een deel zullen ze misschien de Jansen-tradities overnemen en de kans is groot dat ze deze combineren met de tradities van zwager en schoonzus. Het verhaal gaat dus veranderen en het zal met de tijd meegaan. Niet alleen door eigen tradities, maar ook door invloeden van buiten. Sinds 2001 is het Sinterklaasjournaal bepalend in de verhaalvorming rondom Sinterklaas en sinds 2011 is er een maatschappelijke discussie over Sinterklaas ontstaan onder leiding van Quinsy Gario.
Niemand kan om de Zwarte Pieten discussie heen in Nederland en iedereen heeft er een mening over. Ik heb geen behoefte om ook een mening te geven over de kleur van Zwarte Piet en of het wel of niet racisme is. Ik héb daar nog niet eens een mening over. Wat mij vooral interesseert is de felheid van het debat. Zo fel, dat Quinsy is opgepakt voor demonstreren tegen zwarte piet, dat de kwestie is voorgelegd aan een rechtbank en dat er veiligheidsmaatregelen genomen moeten worden bij de intocht 2014. Voor mij bewijst deze felheid de ultieme kracht van storytelling. Het bewijst voor mij dat mensen die zich identificeren met de verhalen over Sinterklaas of juist de verhalen over slavernij, ver gaan om de waarden uit die verhalen te verdedigen.
Voordat ik een mening kan hebben over deze discussie ga ik me dus eerst verdiepen in al die verhalen. En in hoe die verhalen verbonden zijn met de waarden en cultuur van deze mensen. En in hoe culturen kunnen botsen. En in hoe je om kunt gaan met cultuurverschillen. Mijn onlangs aangeschafte boek ´Allemaal andersdenkenden´ gaat hierbij zeker behulpzaam zijn. Dus studenten van de minor PR, wil je echt een goed verhaal schrijven, sluit dan aan bij wat mensen raakt en de waarden die daaronder liggen. Succes!
Auteur: Ank Jansen
